اگر به گذشته خودمان فکر کنیم خواهیم دید که تقریبا همه ی ما در نزدیکی سال جدید کلی هدف و برنامه ریزی برای سال بعد در ذهن داشته ایم. اما از آن زمان تا به الان، تقریبا خیلی از آنها را شروع نکرده ایم. میخواستیم به کلاس زبان برویم، هنوز هم نرفته ایم، در باشگاه ورزشی ثبت نام کنیم، هنوز حالش نیامده، ایده ای برای کسب و کار در ذهنمان بوده اما اجرا نکرده ایم و … .

پروفسور ریک سیندر (Charles Richard “Rick” Snyder) رواشناس مشهور آمریکایی در حوزه روانشناسی مثبت گرا، در یکی از تحقیقات خود که دو دهه به طول انجامید به بررسی نقش امید در رسیدن به اهداف پرداخت. او پس از انجام تحقیق پی برد که برای موفقیت، داشتن هدف خیلی مهم است اما به تنهایی کافی نیست. برای موفقیت باید به دو عنصر دیگر توجه داشت:

• راه و نقشه برای رسیدن به هدف

• اعتماد به نفس و اعتقاد به خودمان برای رسیدن به هدف

 

 

اما قبل از این دو مرحله یک موضوع کلیدی وجود دارد و آن این است که آیا هدفی که انتخاب کرده ایم، برای ما مناسب است یا خیر؟ برای پی بردن به درستی هدفمان، باید نکات زیر را در اهدافمان بررسی کنیم:

• آیا این هدف ما را از نقطه امن مان خارج می کند

هدفی که نتواند فکر رسیدن به آن، ما را بترساند، هدفی امن است و باعث رشد ما نمی شود. منطقه امن ما، فضای رفتاری ای است که ما کمترین ریسک و استرس را داریم و کارها بصورت روتین و تکراری انجام می شود. عموما اکثر ما وقتی با موقعیت های جدیدی روبرو می شویم دچار استرس می شویم و تلاش می کنیم تا جای ممکن از این شرایط دوری کنیم. اما چسبیدن به منطقه امن، ما را ثابت نگه می دارد و با گذشت زمان منجر به پسرفت ما می شود. اهدافی که انتخاب می کنیم باید برای خودمان جاه طلبانه باشد .

• آیا این هدف در قید و بند دیگران است

ما انسان ها ذاتا اجتماعی هستیم، چه از زمان نادرتال ها که درون یک غار کنار هم زندگی می کردند، چه در حال حاضر که ما در جوامع شهری و روستایی کنار یکدیگر زندگی می کنیم. اینکه ما برای انجام کارهایمان به افراد دیگر نیازمندیم گریز ناپذیر است اما اهداف ما نباید بگونه ای باشد که تحقق یا عدم تحقق آن در دست فرد دیگری بغیر از خودمان باشد. به عبارت دیگر ما برای رسیدن به اهدافمان از دیگران کمک میگیریم اما نباید هدفمان بگونه ای باشد که با عدم کمک آن فرد ما از رسیدن به هدفمان باز بایستیم.

• آیا این هدف هیجان زده ام می کند

ما هر هدفی را که انتخاب کنیم و هر مسیری را برای رسیدن به هدفمان پیش بگیریم در این راه با مسائل و سختی های زیادی روبرو می شویم. اگر هدفمان ما را هیجان زده نکند و با فکر کردن به آن انگیزه نگیریم، هر چقدر هم که سخت کوش باشیم باز هم در جایی از مسیر به دلیل مشکلات، خسته می شویم و از هدفمان دست می کشیم. پس باید هدفی را انتخاب کنیم که با فکر کردن به آن انگیزه بگیریم و مشکلات مسیر را یکی پس از دیگری پشت سر بگذاریم.

• آیا این هدف را خودمان خواسته ایم یا بخاطر جلب رضایت دیگران انتخاب کرده ایم

اگر هدفمان به خاطر جلب رضایت دوستان، آشنایان و خانواده مان قرار داده ایم و خودمان میل باطنی نسبت به آنها نداریم، در مسیر رسیدن به هدف اصلا احساس خوبی نخواهیم داشت و مدام در رابطه با این هدف غر خواهیم زد. پس اگر هدفی مثل کم کردن وزن، تغییر یک خصوصیت اخلاقی، تغییر شغل و… را بعلت دوست داشتن طرف مقابلمان قبول می کنیم، رضایت درونی خودمان را هم نسبت به آن ایجاد کنیم.

• آیا می توانیم برای این هدف برنامه زمان بندی شده تعیین کنیم

تعیین هدف و حتی مکتوب کردن آن، صرفا به معنای چیزی است که ما دوست داریم به آنها دست پیدا کنیم، اما به معنای رسیدن به آن نیست. برای رسیدن به هدف لازم است که برنامه ی زمانی تعیین کنیم، که ما میخواهیم به این هدف در چه زمانی برسیم و این زمان را به بازه های کوچکتر تقسیم کنیم و کارهای متناسب به این بازه های کوچک را انجام دهیم تا به ۱۰۰% هدفمان برسیم.

با توجه به موقعیت های متغیر امروز، باید این مورد را در نظر بگیریم که ما نیاز به برنامه ریزی پویا داریم. یعنی توانایی این را داشته باشیم که با بوجود آمدن مشکلات، کارها را بگونه ای تغییر دهیم که در نهایت به هدف نهایی که در ذهنمان است برسیم.